Daendels Lezingen
Het stichtingsbestuur organiseert eens in de twee jaar een publiekslezing, zonder winstoogmerk, om de belangstelling voor de Patriottentijd en de Bataafs-Franse tijd te vergroten.
Maandag 3 juni 2024, De Balie, Amsterdam
Het Bataafse loket. De eerste Nederlandse democratie en het ideaal van de toegankelijke overheid
Op maandagmiddag 3 juni aanstaande organiseert de Stichting Daendels in De Balie te Amsterdam de Daendelslezing 2024. Politiek historicus Joris Oddens plaatst in zijn lezing Het Bataafse loket het ideaal van de toegankelijke overheid in historisch perspectief.
Sinds de Toeslagenaffaire regent het rapporten en commentaren over het probleem van de ontoegankelijke overheid: burgers verdwalen in een woud van uitvoeringsinstanties. Ze worden geacht zelfredzaam te zijn, maar hun (digitale) geletterdheid is ontoereikend. De overheid heeft haar ‘loketfunctie’ verzaakt en moet haar dienstverlening laagdrempeliger maken. Zij moet zorgen dat iedereen weer mee kan doen.
In de Bataafse Republiek, zoals Nederland na de revolutie van 1795 ging heten, bestond er geen Dienst Toeslagen, en ook geen DUO, CBR, IND, SVB, UWV, CIZ of Nationale Ombudsman. Het op basis van democratische verkiezingen gevormde eerste Nederlandse parlement fungeerde als het centrale loket voor de meeste nationale overheidstaken. In plaats van de huidige wildgroei aan digitale portalen en communicatiekanalen verliep alle dienstverlening via een uniforme procedure van indiening en behandeling van verzoekschriften.
In de 7de Daendelslezing stelt Joris Oddens zich de vraag wat dit betekende voor de toegankelijkheid van de Bataafse overheid. Wie kon er meekomen in de Bataafse Republiek, wie haakte af of raakte buitengesloten? Kunnen we, nu vereenvoudiging van de overheidssystemen zo hoog op de politieke agenda staat, iets leren van het rudimentaire Bataafse model?
Dr. Joris Oddens is hoofd van de onderzoeksgroep Politieke Cultuur en Geschiedenis bij het Huygens Instituut. Hij houdt zich bezig met de Nederlandse politieke geschiedenis van de zeventiende, achttiende en negentiende eeuw, met speciale belangstelling voor het revolutietijdvak. Van zijn hand verscheen onlangs bij uitgeverij Boom het boek Op veler verzoek. Inclusieve politiek in Nederland (1780-1860).
Programma
Het programma begint om 13:30 uur in de Salon Zaal van De Balie (Kleine-Gartmanplantsoen 10, 1017 RR Amsterdam). Inloop 13.00 u.
- 13.30 uur: Welkom Frans Grijzenhout
- 13.35 uur: Voorprogramma
Boekpresentatie Wim Klooster (red.), The Cambridge History of the Age of the Atlantic Revolutions (Cambridge 2024) met Reflecties van Matthijs Lok, Universiteit van Amsterdam (Europees perspectief); Bart Verheijen, Universiteit Leiden (koloniaal perspectief); Edwina Hagen, Vrije Universiteit Amsterdam (emotiehistorisch perspectief) - 14.30 uur: Theepauze
- 15.00 uur: Daendelslezing 2024 met een introductie door Frans Grijzenhout
- 15.10 uur: Daendelslezing door Joris Oddens: Het Bataafse loket. De eerste Nederlandse democratie en het ideaal van de toegankelijke overheid. Na een zaaldiscussie is er nog een borrel in de foyer.
- 18.00 uur: Einde.
Aanmelden
Er is slechts een beperkt aantal plaatsen beschikbaar. Aanmelden graag van tevoren uitsluitend via Daendels2024@gmail.com.
De toegang is gratis. Vrijwillige bijdragen van € 10 kunnen worden overgemaakt naar bankrekening NL44 INSI 0227507517 ten name van Stichting Daendels.
Eerdere lezingen
- 2022: Dorothee Sturkenboom. De boreale Bataaf: Noordelijk identiteitsdenken in historisch perspectief.
- 2018: Postkoloniale beeldenstorm. Gert Oostindie biedt hier verrassende inzichten in de verbeelding van het Nederlandse kolonialisme en roept hij lastige vragen op over de interpretatie, waardering en herdenking ervan, in de vroegere koloniën en vooral in Nederland. Dat leidt tot een bespiegeling over hedendaagse pogingen het koloniale verleden een passende plaats te geven in het verhaal van de Nederlandse natie, en de rol daarbij van overheid, musea en historici.’
- 2016: Geen stijl of lange tenen? Wat de 18de eeuw ons kan leren over fatsoen, Marleen de Vries. De tekst is uitgegeven bij Vantilt en aldaar te bestellen.
- 2013: Peter Carey, Daendels and the sacred space of Java 1808-1811: Political relations, uniforms and the Postweg. Klik hier voor PDF.
- 2011: Niek van Sas, Bataafse terreur. De betekenis van 1798. Klik hier voor PDF.
- 2008: Jean Dhombres, Scientific progress as perceived from the Royal Institute of the Kingdom of Holland during the Napoleonic era.
Alle lezingen (behalve die van 2008) zijn uitgegeven bij Uitgeverij Vantilt en kunnen daar besteld worden.