Lezingen
Het stichtingsbestuur organiseert eens in de twee jaar een publiekslezing, zonder winstoogmerk, om de belangstelling voor de Patriottentijd en de Bataafs-Franse tijd te vergroten.
Maandag, 13 juni 2022, De Balie, Amsterdam
De boreale Bataaf: Noordelijk identiteitsdenken in historisch perspectief
In de Daendels lezing van 2022 tackelt Dorothee Sturkenboom de moderne boreale ideologie door de voorgeschiedenis daarvan te onderzoeken. Inzoomend op de late 18e eeuw, legt ze haar vinger op de zwakke plekken van het noordelijke superioriteitsdenken.
De late 18e eeuw was een periode waarin Nederlandse intellectuelen zich – net als nu – grote zorgen maakten over de staat van het land en zich afvroegen wat er nog resteerde van de eigen nationale identiteit. En net als nu zochten Patriotse en Bataafse opiniemakers hun ideaalbeelden in het verleden, verzetten zij zich tegen invloeden uit het buitenland en verweten ze de elite spilziek en zwak te zijn. Tegelijkertijd bleek het ongecorrumpeerde masculiene noordelijke karakter waar de Nederlanders aanspraak op wilden maken, in de ogen van buitenlanders en volgens de heersende klimaattheorieën vooral te staan voor een gebrek aan beschaving, gevoel en intelligentie. Daarop moest een antwoord gevonden worden. In haar betoog laat Sturkenboom scherp zien dat ‘het Noorden’ naast een geografische ook een denkbeeldige ruimte is waar voor elk wat wils te halen valt – aan feit en fictie, aan zin en onzin. Dat geldt niet alleen voor de 18e eeuw maar ook voor de 21e eeuw, waar de dissonante echo’s van dit eeuwenoude boreale denken nog steeds te horen zijn.
Historica Dorothee Sturkenboom deed baanbrekend onderzoek naar emoties, gender en de Nederlandse identiteit in de tijd van de Republiek. Recensenten van haar laatste boek De ballen van de koopman (2019) prezen haar ‘consequent brede en cosmopolitische blik’ en ‘de elegante en soms ook gedurfde manier’ waarop zij onderwerpen behandelt. Na jarenlang aan Nederlandse universiteiten en de University of California at Los Angeles verbonden te zijn geweest, is Sturkenboom sinds 2010 werkzaam als onafhankelijk onderzoeker.
De zaaldiscussie wordt gemodereerd door Niek van Sas, emeritus hoogleraar Geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam en voorzitter van de Stichting Daendels.
Programma Lezing Stichting Daendels:
- 20.00 – Lezing, Grote Zaal
- 20.45 – Zaaldiscussie
- 21.15 – Borrel, Bovenfoyer
Adres De Balie: Kleine-Gartmanplantsoen 10, 1017 RR Amsterdam
Aanmelding via: Daendelslezing13juni2022@gmail.com
Graag het bedrag (€ 7,50 p.p.) van te voren overmaken naar rekening:
NL33 ABNA 0451060539 t.b.v J.P. Roosegaarde Bisschop
o.v.v. Ticket Lezing.
De toegangscontrole start vanaf een uur voor aanvang van de lezing aan de kassa.
Eerdere lezingen
- 2018: Postkoloniale beeldenstorm. Gert Oostindie biedt hier verrassende inzichten in de verbeelding van het Nederlandse kolonialisme en roept hij lastige vragen op over de interpretatie, waardering en herdenking ervan, in de vroegere koloniën en vooral in Nederland. Dat leidt tot een bespiegeling over hedendaagse pogingen het koloniale verleden een passende plaats te geven in het verhaal van de Nederlandse natie, en de rol daarbij van overheid, musea en historici.’
- 2016: Geen stijl of lange tenen? Wat de 18de eeuw ons kan leren over fatsoen, Marleen de Vries. De tekst is uitgegeven bij Vantilt en aldaar te bestellen.
- 2013: Peter Carey, Daendels and the sacred space of Java 1808-1811: Political relations, uniforms and the Postweg. Klik hier voor PDF.
- 2011: Niek van Sas, Bataafse terreur. De betekenis van 1798. Klik hier voor PDF.
- 2008: Jean Dhombres, Scientific progress as perceived from the Royal Institute of the Kingdom of Holland during the Napoleonic era.
De lezingen van 2011, 2013 en 2016 zijn uitgegeven bij Uitgeverij Vantilt en kunnen daar besteld worden.